Tôi đã có nhiều bài viết về lãnh đạo bằng văn hóa (leading through/with culture) và quản lý bằng quy trình (managing by process/procedure). Bài này tôi tóm tắt lại để các doanh nghiệp tham khảo và share về giải thích cho nhân viên.
Lãnh đạo thiên về nghệ thuật (art) nên có thể lãnh đạo bằng giá trị (values), niềm tin (belief), chuẩn mực (norms), quy tắc đạo đức (code of ethics), quy tắc ứng xử (code of conduct), chuẩn mực hành vi (code of behavior), đồng phục, màu cờ, sắc áo…, là những thứ làm nên văn hóa tổ chức. Quản lý thiên về khoa học (science) nên phải quản lý bằng luật lệ (rule), quy trình (process/procedure), hệ thống (system), phương pháp (method), công cụ (tool)….
Lãnh đạo bằng văn hóa (leading through culture/ leading with culture) giúp tổ chức:
(1) Xây dựng một môi trường làm việc tích cực, hăng hái, vui vẻ, hạnh phúc…;
Lãnh đạo bằng văn hóa giúp tạo ra một môi trường làm việc tích cực, nơi mà mọi người cảm thấy động lực và hạnh phúc trong công việc của mình. Lãnh đạo bằng văn hóa được thực hiện thông qua việc xây dựng và truyền bá các giá trị văn hóa, tạo động lực và khích lệ thành viên trong tổ chức làm việc, cống hiến, phát triển, khai phóng tiềm năng cá nhân.
(2) Tạo một đội ngũ đồng lòng, cam kết, trách nhiệm, tự giác…;
Lãnh đạo bằng văn hóa có khả năng xây dựng một đội ngũ đồng lòng, nơi mà mọi người đều nhận thức họ có chung sứ mệnh, mục tiêu lớn, và tâm huyết, cam kết với mục tiêu và giá trị của tổ chức. Bằng cách tạo ra một văn hóa tổ chức mạnh mẽ, lãnh đạo có thể thúc đẩy sự đoàn kết và tạo ra sự cam kết, gắn kết mạnh mẽ giữa các thành viên trong tổ chức.
(3) Thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới, khuyến khích đề xuất và thử nghiệm các ý tưởng mới trong các quá trình và hoạt động kinh doanh, trong nâng cấp và phát triển sản phẩm dịch vụ.
Lãnh đạo bằng văn hóa khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong tổ chức. Bằng cách tạo ra một môi trường mà các ý tưởng mới được đánh giá cao và việc thử nghiệm được khuyến khích, lãnh đạo bằng văn hóa giúp tạo ra sự sáng tạo và đổi mới trong các quá trình và hoạt động kinh doanh, trong nâng cấp và phát triển sản phẩm dịch vụ.
(4) Xây dựng lòng tin và tăng cường sự tương tác, giao tiếp thoải mái trong tổ chức, tạo ra một sự phát triển và tiến bộ chung.
Lãnh đạo bằng văn hóa đặt sự tôn trọng và lòng tin lên hàng đầu. Khi lãnh đạo thể hiện lòng tin và tôn trọng đối với nhân viên, họ tạo ra một môi trường làm việc mà mọi người cảm thấy tự do để chia sẻ ý kiến, góp ý và thảo luận một cách mở. Điều này giúp tăng cường sự tương tác và giao tiếp trong tổ chức, tạo ra một sự phát triển và tiến bộ chung.
(5) Tạo ra một văn hóa bền vững. Lãnh đạo bằng văn hóa giúp tạo ra một văn hóa bền vững trong tổ chức Bằng cách thể hiện và đề cao giá trị văn hóa trong mọi hoạt động và quyết định, lãnh đạo bằng văn hóa tạo ra một cơ sở vững chắc để xây dựng và phát triển tổ chức trong tương lai, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Tuy vậy, cần hiểu rằng lãnh đạo bằng văn hóa KHÔNG THỂ thay thế cho QUẢN LÝ BẰNG QUY TRÌNH. Đừng bao giờ ảo tưởng điều này mà phải kết hợp cả hai, trong đó KHÔNG NÊN và KHÔNG ĐƯỢC coi thường việc quản lý bằng quy trình, quy tắc, chuẩn mực, luật lệ, hệ thống, thước đo, công cụ quản lý…
Quản lý bằng luật lệ, hệ thống, quy trình giúp tổ chức:
(1) Tạo sự đồng nhất và hợp nhất, đảm bảo mọi người trong tổ chức đều hiểu và tuân thủ các quy định, quy tắc, quy trình đã được thiết lập, từ đó tạo ra sự thống nhất và tăng cường hiệu quả làm việc.
Bằng cách thiết lập các luật lệ, quy trình và hệ thống, tổ chức có thể đảm bảo rằng các hoạt động được thực hiện một cách đồng nhất và hợp nhất. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi người trong tổ chức đều hiểu và tuân thủ các quy định, quy tắc, quy trình đã được thiết lập, từ đó tạo ra sự thống nhất và tăng cường hiệu quả làm việc.
(2) Đảm bảo tuân thủ pháp luật. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như xử phạt, lệnh cấm hoạt động, hoặc tổn thất về uy tín và danh tiếng.
Luật lệ, quy tắc, quy trình giúp tổ chức đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động của họ. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như xử phạt, lệnh cấm hoạt động, hoặc tổn thất về uy tín và danh tiếng.
(3) Tối ưu hóa hoạt động nhờ gia tăng hiệu suất khi làm việc có hệ thống, quy trình, tránh được lúng túng, chồng chéo, bỏ sót…
Luật lệ, quy trình và hệ thống giúp tổ chức xác định và thiết lập các quy trình tốt nhất để thực hiện công việc. Bằng cách tối ưu hóa hoạt động, tổ chức có thể tiết kiệm thời gian, nguồn lực và công sức, từ đó cải thiện hiệu quả và hiệu suất làm việc.
(4) Đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm, giúp ngăn chặn và giảm thiểu rủi ro về tham nhũng, lạm quyền, hoặc hành vi không đạo đức.
Luật lệ, quy tắc, quy trình giúp tổ chức tạo ra một môi trường làm việc minh bạch và trách nhiệm. Các quy trình được thiết lập rõ ràng và công khai, từ đó làm cho mọi người, đặc biệt là người mới, trong tổ chức được biết và hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của họ. Điều này giúp ngăn chặn và giảm thiểu rủi ro về tham nhũng, lạm quyền, hoặc hành vi không đạo đức.
(5) Đảm bảo sự phát triển bền vững khi tuân thủ các chuẩn mực, tiêu chuẩn, quy định bị ràng buộc bởi luật pháp trong nước và quốc tế.
Bằng cách quản lý bằng luật lệ, quy trình và hệ thống, tổ chức có thể xác định và thực hiện các biện pháp để đảm bảo sự phát triển bền vững. Việc tuân thủ các quy tắc và tiêu chuẩn liên quan đến môi trường, an toàn lao động, quản lý rủi ro và trách nhiệm xã hội giúp tổ chức hoạt động theo cách bảo vệ môi trường và xã hội, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng và toàn cầu.
Do vậy, các doanh nhân, nhà quản lý nên lưu ý hai khía cạnh – LÃNH ĐẠO BẰNG VĂN HÓA và QUẢN LÝ BẰNG QUY TRÌNH để đảm bảo doanh nghiệp và đội ngũ phát triển bền vững!
Tác giả: Thầy Nguyễn Hữu Long – Founder Group PTDNV
